Deze carte blanche werd op dinsdag 7 juli 2020 gepubliceerd op de site de la RTBF. De ondertekenaars worden vermeld onderaan en gaandeweg toegevoegd.

De periode die we zojuist hebben doorgemaakt, heeft de samenleving en de openbare diensten op de proef gesteld. Het is opnieuw duidelijk geworden, en dit is ongetwijfeld een van de gelukkige conclusies, dat de rol van de staat essentieel is voor het goed functioneren van een samenleving die haar leden wil beschermen. Om de continuïteit van het onderwijs in de beslotenheid te waarborgen, heeft het merendeel van de leerkrachten gebruik gemaakt van de digitale technologie met geforceerde modus.

De computer, tablet en smartphone, formidabele communicatiemiddelen, hebben het mogelijk gemaakt om een band te creëren tussen leerkrachten, leerlingen en hun ouders, waarbij de opleidings- en ondersteuningsbehoeften van elk van hen sterk worden benadrukt.

Er zijn van alle kanten oplossingen voorgesteld, met name vanuit de particuliere sector, waarvoor de school een geduchte markt is. Deze actoren boden gratis tools, software en digitale inhoud aan en maakten gebruik van de mogelijkheid om de inhoud van de school te introduceren en tools die meestal jaloers worden beschermd door toegangsbarrières zoals de prijs van de gebruikerslicenties. Een “eerste dosis” waarvan het perverse effect de verraderlijke vaststelling van een verslaving is. Dit is niet om kritiek te leveren op de kwaliteit van de oplossingen, die vaak zeer goed zijn, noch op hun prijs. Het onderwerp van zorg is de quasi-systematische opsluiting van gebruikers in gesloten ecosystemen die door uitgevers worden gecontroleerd.

Geconfronteerd met de opkomst van grootschalige digitale surveillance is het een grote uitdaging om de controle over onze gegevens en hulpmiddelen te behouden. Vrije en open-source software is het enige antwoord en wordt gepositioneerd als een noodzakelijke maar niet voldoende voorwaarde om deze controle terug te krijgen. Vrije software heeft geen beperkingen in het gebruik. Het is toegestaan om te begrijpen hoe het werkt, om het aan te passen zonder limiet en om het weer te delen.

GAFAM heeft zich niet vergist: hun wereldwijde infrastructuur is volledig gebaseerd op vrije software.

Zij beheren de volledige infrastructuur van het internet, evenals onze smartphones.

Dit bewijst dat vrije software een basis vormt voor het creëren van lokale, moeilijk te verplaatsen banen met een hoge toegevoegde waarde. In Frankrijk maken diensten op basis van open-sourcesoftware 10% van de it-markt uit, met een jaarlijkse groei van 9%, en vertegenwoordigen ze 60.000 banen. Bovendien is vrije software, net als vrije gelicentieerde content zoals Wikipedia, het grootste collectieve kenniscreatieproject. In dit opzicht bevorderen zij de notie van het algemeen belang en maken zij de emancipatie van iedereen mogelijk, in overeenstemming met de missie van het onderwijs, die erin bestaat verantwoordelijke en bewuste burgers op te leiden.

Het onderwijs zal steeds meer gebruik maken van digitale educatieve inhoud: vrije software maakt het mogelijk om deze inhoud effectiever te delen en te hergebruiken.

De Waalse en FWB-regeringen hebben dit begrepen en zeggen dit in hun beleidsverklaringen voor 2019-2024 (DCP en DCR). Zij verbinden zich ertoe om :

1. Bevordering en maximaal gebruik van open normen en vrije software op scholen, bij overheidsdiensten, voor burgers en bedrijven, met name door middel van bewustmakings- en opleidingsacties. En de lerarenopleiding op dit gebied te versterken.
2. Het ontstaan van een publiek domein met een rijke inhoud aanmoedigen, met name door het digitaliseren en online zetten van archieven van culturele of wetenschappelijke instellingen, studies, documenten van openbaar belang, cursussen, enz.
3. De participatie van de burgers aanmoedigen, met name door de gebruikersgemeenschappen aan te moedigen om kennis te bundelen en te delen.
4. Het ontwikkelen van een platform voor uitwisseling, samenwerking en informatie over vrije software en open standaarden tussen alle publieke actoren die actief zijn op het gebied van de informatietechnologie;
5. De technische sleutel die de implementatie van open toegang en open gegevens mogelijk maakt, is het bepleiten van en werken aan een grotere interoperabiliteit van de systemen.

Tot slot blijven wij, leerkrachten, ouders en burgers, aandacht besteden aan de noodzakelijke ethische en globale reflectie die vandaag de dag moet voorafgaan aan de keuzes met betrekking tot digitale instrumenten voor scholen en roepen we op tot “het stellen van vragen buiten het kader”. Wij willen een zo breed en snel mogelijke uitvoering van de toezeggingen van de regering en willen weten waar het een jaar na de beloften van het FCP en de RCD aan toe is. Wij zijn van mening dat de digitale technologie een instrument moet blijven dat ten dienste staat van de mens, dat het denken van degenen die er gebruik van maken uitbreidt, dat een aanvulling vormt op de bestaande middelen en dat deze niet mag vervangen. Er bestaat al een ander internet en andere instrumenten die onze vrijheden respecteren: het is aan ons om ze te ontdekken en te gebruiken. “Digitaal is als geld, een goede dienaar maar een slechte meester. »

• 2014 - De bijdrage van vrije en open source software in het hoger onderwijs: https://www.unilim.fr/interfaces-numeriques/index.php?id=1360
• 2019 - Negen essentiële zaken voor een menselijk en kritisch digitaal systeem https://www.cultureetdemocratie.be/productions/view/neuf-essentiels-pour-un-numerique-humain-et-critique
• 18/05/2015 - De vrije softwaremarkt is in Frankrijk 4,1 miljard waard: https://www.lesechos.fr/2015/11/le-marche-du-logiciel-libre-pese-41-milliards-en-france-281233
• 11/12/2017 - Gratis software in Frankrijk: een sterke groei, die zou moeten doorgaan : https://www.zdnet.fr/blogs/l-esprit-libre/le-logiciel-libre-en-france-une-forte-croissance-qui-devrait-se-prolonger-39861314.htm
• 12/12/2019 - Open source blijft sneller groeien dan de IT-markt: https://www.itforbusiness.fr/lopen-source-continue-de-croitre-plus-vite-que-le-marche-de-lit-29365
• 19/12/2019 - Open source: de digitale transformatie van bedrijven en innovatie stimuleren de groei op de Franse en Europese markt: https://systematic-paris-region.org/fr/actualite/open-source-la-transformation-numerique-des-entreprises-et-linnovation-dopent-la-croissance-du-marche-francais-et-europeen/
• 19/11/2019 - Inzetbaarheid en open source software: https://42l.fr/article/Parlons-%C3%A9thique-2-employabilit%C3%A9-et-logiciel-libre
• 07/03/2019 - Welkom in het tijdperk van het bewakingskapitalisme: https://www.franceculture.fr/emissions/les-nouvelles-de-leco/les-nouvelles-de-leco-du-jeudi-07-mars-2019
• 2014 - Digitaal kapitalisme: op weg naar een heldere e-avenir? http://www.barricade.be/publications/analyses-etudes/capitalisme-numerique-route-vers-un-e-avenir-radieux
• 06/07/2020 - Open Standaarden en Vrije Software in België : https://fr.wikipedia.org/wiki/Standards_ouverts_et_logiciels_libres_en_Belgique
• 29/04/2020 - “Om vragen niet buiten het kader te smoren”: https://plus.lesoir.be/297844/article/2020-04-29/pour-ne-pas-etouffer-les-questions-hors-cadre
• La Fabrique du crétin digital - Michel Desmurget : https://www.seuil.com/ouvrage/la-fabrique-du-cretin-digital-michel-desmurget/9782021423310
• Bibliothecarissen en gratis in 2020 https://www.april.org/les-libristes-et-la-gratuite-en-2020-mais-il-y-en-a-un-peu-plus-je-vous-le-mets-quand-meme
• Digitale zelfverdedigingsgids: https://guide.boum.org/

De Ondertekenaars van de Franse versie zijn op hier onder.

1. Erick Mascart, coördinator van digitale projecten bij Forsud asbl
2. Nicolas Pettiaux, leraar aan het Collège Saint-Hubert in Watermaal-Boistfort en aan de Haute-école Bruxelles-Brabant, voorzitter van Educode vzw.
3. Jacques Theys, leraar aan het Athénée Royal de Gembloux
4. Marc Van Craesbeeck, abelli asbl
5. Sébastien Jodogne, auteur van de vrije software Orthanc
6. Antoine TANZILLI, burger
7. Olivier Bierin, Waals parlementslid en lid van de Federatie Wallonië-Brussel
8. Christophe Phillips, Maître de Rececherches FRS-FNRS, Universiteit van Luik
9. Bernard Delvaux, onderzoeker aan de UCLouvain (Girsef)
10. Vincent MOYSE
11. Jean Gréban, President Maison des Jeunes de Jambes
12. Jean-Marc Janssens, beheerder van BxLUG vzw (GNU/Linux gebruikersgroep in Brussel)
13. Francois Dubru, burger
14. Alain Mazy, co-ontwikkelaar van de vrije software Orthanc
15. Marie-Dominique Simonet
16. Frédéric Colignon, Université Populaire Numérique - Bxl
17. Aurélie Larcy, leraar aan de Athénée Joseph Bracops, Anderlecht
18. Bernard Janssens, SAR-coördinator bij HE2B (Brussel-Brabant)
19. Bernard Rentier, Ere-Rector van de ULuik, Voorzitter van de Raad van Bestuur van Wallonië Brussel Onderwijs
20. Paul-Marie Boulanger. Instituut voor Duurzame Ontwikkeling